Autor: mec. Daniel Szostek, wspólnik i współzałożyciel Centrum Prawa Żywnościowego
- Zdjęcie: Shutterstock.com.
Czy sprzedaż pakowanej żywności i dań gotowych przez internet jest dozwolona?
– Przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii nie wprowadzają zakazu sprzedaży żywności przez internet. Jeśli pakowane produkty spożywcze lub dania gotowe są zamawiane przez internet oraz dowożone do konsumenta jest to legalne i nic nie wskazuje na to, żeby się miało to zmienić. Przemieszczanie się w związku z dowozem takiej żywności do klientów również pozostaje dozwolone.
Czy trzeba uzyskać pozwolenie na sprzedaż przez internet?
– Każdy sprzedający żywność (w tym przez internet) musi znajdować się pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Jeśli przedsiębiorca działa już pod nadzorem tej inspekcji, to nie jest wymagane zgłaszanie rozszerzenia tej działalności w zakresie rozpoczęcia równoległej sprzedaży przez internet.
Trzeba jednak pamiętać, że konieczność zgłoszenia zaistnieje w przypadku pośrednictwa w takiej sprzedaży. W zależności od charakteru sprzedaży (hurtowa czy detaliczna) mogą znaleźć także zastosowanie obowiązki rejestracyjne w Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Jeśli dodatkowo przedsiębiorca chciałby skupić swoją działalność na sprzedaży przez internet, warto również rozważyć zmianę kodu PKD.
Jakie informacje o żywności należy podać?
– Żywność sprzedawana przez internet nie jest zwolniona z obowiązku znakowania. Stosujemy tutaj przede wszystkim rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Wiele zależy od rodzaju żywności oraz od tego, czy jest to produkt w trwałym opakowaniu czy danie przygotowane na wynos. Należy przy tym pamiętać, że informacje obowiązkowe muszą być dostępne przed ostatecznym dokonaniem zakupu i znajdować się np. w materiałach towarzyszących takiej sprzedaży, a także być dostępne w momencie dostawy.
Co ze sprzedażą alkoholu?
– To temat kontrowersyjny. Sądy wielokrotnie odmawiały możliwości przyznania koncesji na taką działalność w internecie z uwagi na to, że w rozumieniu prawa cywilnego sprzedaż alkoholu odbywa się poza lokalem przedsiębiorstwa. Niemniej jednak, jeśli przedsiębiorca posiada koncesję na sprzedaż alkoholu, to sama jego dostawa nie jest zakazana wprost w przepisach. Wszystkie przypadki wymagają zatem indywidualnej oceny.
Czy trzeba przyjmować zwroty?
– Chociaż konsument może odstąpić od umowy sprzedaży przez internet w ciągu 14 dni i zażądać zwrotu pieniędzy, to dla żywności są pewne od tego wyjątki. Zgodnie z ustawą z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta nie będzie to możliwe w przypadku szybko psującej się żywności oraz tej mającej krótki termin przydatności do użycia.
Jak formułować umowy z dostawcami?
– Internetowy sprzedawca może odpowiadać za jakość i bezpieczeństwo dostarczanej żywności nawet, gdy zleca dostawę innemu podmiotowi. Dlatego istotne jest zawarcie umowy z takim dostawcą, która reguluje kwestie odpowiedzialności dotyczącej żywności. Można w niej zastrzec m.in. zapewnienie przez dostawcę odpowiednich warunków sanitarnych dowożonej żywności, kary umowne czy też konieczność używania przez dostawcę maseczek oraz rękawiczek ochronnych, a także zobowiązanie się do wypełniania innych wymogów ustawodawstwa epidemiologicznego.
Jakie są wskazane formy płatności?
– Z pewnością w czasie epidemii rozwiązania informatyczne pozwalają minimalizować kontakt z klientem – tu warto pomyśleć o zawarciu umów z dostawcami z rozwiązaniami do płatności on-line: PayPal, Do-tpay, BLIK itp. i przy okazji odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy związane z takimi rozliczeniami.
Co z RODO?
– Podczas sprzedaży żywności przez internet przetwarzane są dane osobowe kupujących, chociażby ich imiona i nazwiska oraz adres. Przedsiębiorca jest zobowiązany do zapewnienia legalności przetwarzania takich danych w wielu obszarach zgodnie z RODO (dotyczy to samej transakcji, dostawy, reklamacji itd.) Dochodzi to tego obowiązek zapewnienia odpowiedniego ich zabezpieczenia, co w przypadku sprzedaży przez internet nie zawsze jest proste.
Gdy ktoś zarzuca Ci spekulację…
– Wprowadzone ostatnio przepisy pozwalają na arbitralne wprowadzenie marży i cen maksymalnych na żywność. Organy kontrolne mają w tym zakresie możliwość nakładania kar od 5 tysięcy zł do 5 milionów zł. Nie wszystkie zarzuty mogą okazać się zasadne, więc warto podnieść rękawicę i podjąć w takim przypadku odpowiednie działania prawne.