- Foto: Shutterstock.com
MCDONALD’S – LICZY SIĘ ZAANGAŻOWANIE
W przypadku franczyzy McDonald’s musimy najpierw wypełnić formularz rekrutacyjny. Na tym etapie uzupełniamy podstawowe informacje na swój temat, jak imię i nazwisko czy miejsce zamieszkania, ale także źródła finansowania naszej działalności. Franczyza udzielana jest wyłącznie jednej osobie, więc nie możemy otworzyć restauracji razem ze wspólnikiem biznesowym czy małżonkiem. To ważne, bo na początek niezbędny będzie własny wkład finansowy. Jeśli nasza aplikacja okaże się dla sieci interesująca, zostaniemy zaproszeni na rozmowę z działem franczyzy i działem finansowym. Do rozpoczęcia współpracy będziemy potrzebować 1,8 mln zł w aktywach. Gdy ten etap rekrutacji przejdziemy z powodzeniem, rozpoczynamy trzydniowy okres praktyki w restauracji McDonald’s, a następnie spotykamy się z kierownictwem McDonald’s Polska.
Dopiero po nim można uczestniczyć w 9-miesięcznym szkoleniu, po którym musimy zaliczyć z wynikiem pozytywnym test sprawdzający zdobytą wiedzę. Oprócz tego przejdziemy także przez wszystkie szczeble hierarchii restauracji, od szeregowego pracownika do kierownika lokalu, aby poznać zasady funkcjonowania sieci. Wtedy dopiero możliwe jest otrzymanie oferty franczyzowej, podpisanie umowy i przejęcie restauracji. Co ważne, nie musimy posiadać własnej nieruchomości przeznaczonej na działalność restauracji.
Jeśli przejdziemy pomyślnie przez wszystkie powyższe etapy, czeka na nas umowa franczyzowa na 20 lat. Franczyzobiorcy mogą posiadać z czasem więcej niż jedną restaurację i wielu z nich faktycznie zarządza nawet kilkoma lokalami.
BOBBY BURGER – OD FOOD TRUCKA DO OGÓLNOPOLSKIEJ SIECI
Przypuśćmy jednak, że mamy nieco skromniejsze cele niż bycie częścią sieci światowego giganta. Firmą, która rozwinęła jeden z prężniejszych modeli franczyzy w Polsce, jest Bobby Burger. Jej twórcy zaczynali od food trucka z burgerami, by w 7 lat stworzyć sieć 43 ogólnopolskich burgerowni z lokalami rozsianymi zarówno w centrach miast, jak i na mniejszych osiedlach.
– Jesteśmy stabilnym, przewidywalnym partnerem biznesowym. Naszym atutem jest elastyczność i indywidualne podejście do każdego projektu. Dzięki doświadczeniu jesteśmy w stanie zaproponować optymalne rozwiązania biznesowe dla naszych franczyzobiorców. Ważnym wyróżnikiem sieci Bobby Burger jest centralna logistyka, która upraszcza współpracę naszym franczyzobiorcom oraz pozwala zaoszczędzić ich czas – mówi Michał Reczyński, business development manager sieci lokali Bobby Burger.
W ramach modelu franczyzowego sieć oferuje szkolenie pracowników, wsparcie na każdym etapie inwestycji, dostęp do źródeł zaopatrzenia, materiałów marketingowych. Po naszej stronie znajduje się pozyskanie kapitału i miejsca na lokal. Co ważne, sieć partycypuje też w nakładach, które poniesiemy na dostosowanie naszej restauracji.
PAPA JOHN’S – PIZZA JAKO PEWNIAK
Zanim rozkwitła w Polsce kultura restauracyjna i pojawiły się kuchnie z całego świata, przeciętny Polak rozsmakował się w pizzy. Pizzerie zaczęły wyrastać jak grzyby po deszczu, oferując placki drożdżowe we wszystkich możliwych smakach i konfiguracjach. I choć od początku lat 90. w naszym kraju zmieniło się prawie wszystko, to z pewnością nie osłabła nasza miłość do pizzy.
Jedna z największych amerykańskich sieci pizzerii – Papa John’s – również oferuje współpracę opartą na modelu franczyzowym. Tu cały proces zamyka się w dziesięciu prostych krokach. Pierwszym z nich jest wypełnienie stosownej ankiety franczyzowej. Potem czeka nas spotkanie z przedstawicielem firmy, przekazanie dodatkowych informacji o naszej sytuacji finansowej, a następnie wizyta przedstawiciela firmy w mieście, w którym planowaliśmy otwarcie restauracji – ma ona na celu analizę lokalnego rynku.
Kolejny krok to uzgodnienie modeli biznesowych i harmonogramu rozwoju, po którym przychodzi czas na podpisanie umowy franczyzowej, wybór i uzgodnienie lokalizacji, budowę restauracji, zakup wyposażenia, a wreszcie także rekrutację i szkolenie personelu. Ostatnim krokiem jest już tylko otwarcie własnego lokalu pod szyldem Papa John’s. Sieć szacuje koszt inwestycji związanej z oddaniem restauracji „pod klucz” na 400 do 600 tys. zł. Opłata ryczałtowa w przypadku franczyzy to 10 tys. dol., miesięczna opłata licencyjna – 4%, a miesięczna opłata marketingowa to 3,5%. Należy jednak brać pod uwagę, że okres zwrotu inwestycji to mniej więcej cztery lata i jest on uzależniony od rentowności naszego lokalu.
A MOŻE KAWA DO TEGO?
Oczywiście franczyza nie ogranicza się jedynie do sieci oferujących dania obiadowe. Istotną i prężnie rozwijającą się częścią rynku są także kawiarnie z kawą zarówno na miejscu, jak i na wynos. I choć pandemia sprawiła, że Polacy masowo zaczęli sięgać po domową kawę z ekspresu, to wciąż, według badań ARC Rynek i Opinia, kawę poza domem pije prawie połowa z nas.
Kawiarniom, nie tylko tym sieciowym zagraża jednak inny trend. Ponad 70% z nas sięga po kawę na stacjach paliw – wynika z cytowanych już badań ARC. Co więcej, proszeni o wskazanie miejsc, gdzie najchętniej piją kawę, Polacy dużo częściej wskazywali na dom niż na restaurację czy bary. Co trzeci z nas korzystał też z oferty sklepów spożywczych, które przygotowują kawę na miejscu.
Dlatego też asortyment typowych kawiarni rozszerzył się w ostatnich latach także o ciasta, lody, kanapki i inne wyroby, które przyciągają klientów chcących zamówić „coś” do kawy. Tak było chociażby w przypadku sieci So! Coffee, posiadającej w całym kraju ponad 50 lokali. To jednak wciąż znacznie mniej od np. 115 lokali franczyzowych Cukierni Sowa, która oferuje klientom oprócz kawy przede wszystkim słodycze i słodkie wypieki.
W SIECI CZY POZA NIĄ?
Franczyza nie jest z pewnością odpowiedzią na wszystkie problemy, jakie możemy napotkać podczas prowadzenia restauracji, ale ma niewątpliwie wiele plusów. Z jednej bowiem strony pandemia i spowodowane nią obostrzenia dotknęły mocno lokale w centrach handlowych, które bardzo często są właśnie częścią sieci franczyzowej, z drugiej zaplecze w postaci silnej marki pomaga z pewnością w przetrwaniu nawet niespodziewanych i długich kryzysów.
Do kogo więc skierowany jest przede wszystkim model współpracy franczyzowej? Dobrze odnajdą się w nim przedsiębiorcy, którym nie zależy na tworzeniu własnego lokalu czy sieci lokali od postaw. Współpraca franczyzowa to nie tylko logo i marka, pod którą występujemy, to także know-how, czyli cały model prowadzenia biznesu, skondensowane informacje, podane nam na tacy. Szyld, marka, gotowe receptury są niewątpliwe zaletami modelu franczyzowego. Podobnie zresztą jak to, że nie potrzebujemy często doświadczenia w prowadzeniu biznesu restauracyjnego.
NA DOBRE I NA ZŁE
Franczyza ogranicza pole działania przede wszystkim w wyborze produktów i sposobie przygotowywania potraw, choć sieci wcale nie muszą zamykać się na jakiekolwiek zmiany w menu czy sugestie ze strony naszych klientów.
– Wsłuchujemy się w propozycje naszych franczyzobiorców. To oni najlepiej znają rynek lokalny. Każdy pomysł poddany jest szczegółowej analizie. Jeśli okazuje się, że konsumenci oczekują od nas czegoś, czego aktualnie nie mamy w menu, staramy się sprostać ich prośbom. Nie jesteśmy zamknięci na odstępstwa – mówi Michał Reczyński z sieci Bobby Burger. Zmiany nie są więc niemożliwe.
Brak dowolności w kreowaniu menu czy w sposobie przygotowywania potraw to coś, z czym potencjalny franczyzobiorca powinien liczyć się w pierwszej kolejności. Na tym jednak nie kończą się ewentualne ograniczenia. Jeśli sieć, której część chcemy stanowić, będzie przeżywać kryzys wizerunkowy lub ekonomiczny, najpewniej problemy dotkną też nas. Odpowiadać będziemy pośrednio za wszystkie błędy naszego „wielkiego brata”, np. nietrafione innowacje, niepopularne produkty czy zwyczajnie błędne decyzje biznesowe.
Warto sprawdzić, czy umowa franczyzowa zawiera klauzulę zakazującą nam działalności konkurencyjnej pod własną marką, co wyklucza otwarcie innej restauracji – jest to częsty zapis w umowach tego typu. Należy także pamiętać, że jeśli franczyzodawca zbankrutuje, może nas czekać długi i kosztowny rebranding. Jeśli jednak nasz franczyzodawca będzie się rozwijać, my będziemy się rozwijać razem z nim, a rozpoznawalność jego marki przełoży się również na nasz zysk.
GRZEGORZ ZIAREK – DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY, PAPA JOHN’S POLSKA
Idealny franczyzobiorca to osoba zdeterminowana, otwarta, przedsiębiorcza, zaangażowana. Doświadczenie w prowadzeniu biznesu jest ważne – idealnie, gdy związane jest z gastronomią, bo to wymagająca branża, dzięki temu od początku dobrze się rozumiemy i gramy do tej samej bramki. Nie jest ono jednak obowiązkowe.
Cały proces współpracy przebiega bardzo transparentnie, a my służymy wsparciem na każdym jego etapie: od analizy potencjału danego lokalu, przez projekty, negocjacje, szkolenia, po strategię marketingową. Ważna jest osobowość. Sprawa doboru odpowiednich partnerów ma dla nas ogromne znaczenie, bo sukces naszego franczyzobiorcy to bezpośrednio i nasz sukces.
Ten rok był trudny dla gastronomii, dla nas też, ale na szczęście mocna dostawa niwelowała spadki w innych kanałach i ten rok uda nam się zamknąć na wzroście sprzedaży w porównaniu z rokiem ubiegłym (tzw. LFL). Zapracowaliśmy na to właśnie wspólnie z naszymi franczyzobiorcami.
DOROTA CACEK – WICEPREZES, SFINKS POLSKA
Korzyści ze współpracy franczyzowej z grupą Sfinks Polska to przede wszystkim rozpoznawalne marki. Franczyzobiorca prowadzi biznes pod znanym szyldem, według wypracowanych przez lata standardów. W 2020 r. wprowadziliśmy program „Franczyza za 1 zł”, w ramach którego istniejące restauracje niesieciowe mogą przekształcić się w lokal działający pod markami takimi jak: Sphinx, Chłopskie Jadło, Piwiarnia, Meta, Fabryka Pizzy, Wook czy The Burgers. Opłata franczyzowa w ciągu pierwszych 12 miesięcy wynosi 1 zł, a w pierwszym roku nie trzeba ponosić kosztów pełnej inwestycji. Oferujemy też wsparcie w rozwiązaniu problemów wynikających z pandemii, np. restrukturyzacji długów czy zdobyciu wsparcia finansowego. Mamy wiedzę i doświadczenie na temat dostępnych narzędzi pomocowych. Franczyza w Sfinksie to też dostęp do atrakcyjnych cenowo zakupów centralnych czy programu lojalnościowego dla klientów. Oprócz tego doradzamy przy przygotowaniu planu biznesu i pomagamy w jego realizacji.
DANUTA SUSKA-MAKUSZEWSKA – SENIOR FRANCHISING MANAGER, MCDONALD’S POLSKA
McDonald’s jest prekursorem franczyzy w Polsce. Obecnie niemal 90% naszych restauracji prowadzonych jest przez lokalnych przedsiębiorców. Część z nich jest związanych z nami od początku działalności sieci w Polsce, czyli od lat 90. Partnerstwo z McDonald’s to z jednej strony stabilność – współpraca z dużą, globalną marką, która oferuje sprawdzone rozwiązania, zapewnia wysokie standardy biznesowe, szkolenia i konsultacje. Z drugiej strony to ciągły rozwój i inwestycje.
Na przestrzeni ostatnich lat wypracowaliśmy nowy, oczekiwany profil franczyzobiorcy. Jest to nowoczesny przedsiębiorca, otwarty na zmiany i ryzyko, śmiało patrzący w przyszłość, posiadający umiejętności wykonawcze i strategiczne, które umożliwiają rozwój firmy. Szukamy ludzi z kompetencjami liderskimi, charakteryzujących się dużą potrzebą samorozwoju, którzy potrafią stworzyć tolerancyjne środowisko pracy, otwarte na różnorodność i rozwój swoich pracowników.
Autor: Przemysław Ziemichód
Artykuł ukazał się w „Food Service" 12/2020-1/2021 nr 201.