Dieta roślinna w żywieniu zbiorowym podstawą wegeprzyszłości

Fot. Shutterstock

Produkty i dania wegańskie są coraz częściej i szerzej dostępne, a sklepowe półki oferują znacznie większą różnorodność roślinnych zamienników artykułów odzwierzęcych niż jeszcze rok czy dwa lata temu. Wydaje się, że roślinna rewolucja w supermarketach i restauracjach rozpoczęła się na dobre i nic jej nie zatrzyma.

Czy można to już uznać za sukces? Tak, ale musimy patrzeć szerzej. Teraz czas na żywienie zbiorowe. Stołówki w szkołach, na uczelniach, w szpitalach i urzędach powinny dawać przykład w zakresie roślinnej diety. Rolą tych instytucji jest edukowanie, jak powinien wyglądać ekologiczny i zbilansowany posiłek.
Dlaczego dieta roślinna powinna być standardem żywienia zbiorowego?

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Wspieranie zrównoważonego systemu produkcji żywności to społeczna odpowiedzialność instytucji publicznych. Wiemy, że dieta roślinna jest zdrowsza nie tylko dla nas, ale również dla naszej planety. Produkcja wegeżywności emituje mniej gazów cieplarnianych i zużywa mniej zasobów naturalnych niż wytwarzanie jedzenia odzwierzęcego.

Instytucje publiczne powinny wspierać i promować bardziej zrównoważone rozwiązania, w tym także roślinne odżywianie oraz ograniczanie spożycia mięsa i produktów odzwierzęcych. Dla wielu dzieci posiłek w szkole to nadal jedyna możliwość dostępu do zdrowej i zbilansowanej diety. Dlatego muszą one mieć gwarancję, że to, co dostają na talerzu, nie jest zagrożeniem dla ich przyszłości i otaczającego nas środowiska.

To instytucje publiczne powinny wyznaczać standard zrównoważonej diety oraz gwarantować równomierny i powszechny dostęp do niej w całej Polsce.

WSPIERANIE ROZWOJU ROŚLINNEGO RYNKU
Dieta roślinna jako standard w szkołach czy szpitalach to napęd dla rozkwitu branży produktów wege. Pociąga za sobą zwiększenie zapotrzebowania na roślinną dietę i rozwój rynku w kierunku roślinnym.

Oznacza również szansę na dalsze wsparcie badań i innowacji, które wzmacniają konkurencyjność polskiej branży na tle międzynarodowym.

EDUKACJA PRZYSZŁYCH KONSUMENTÓW
Posiłki w takich miejscach jak szkoły i uczelnie łączą się w dużym stopniu z aspektem edukacyjnym. To właśnie szkoła powinna pomagać w kształtowaniu zdrowych i zrównoważonych nawyków żywieniowych. Jednym z celów placówek edukacyjnych musi być pokazanie młodym osobom, że odpowiedzialna dieta jest zarazem smaczna i atrakcyjna wizualnie.

W perspektywie długoterminowej roślinna edukacja byłaby ogromnym wsparciem dla branży wege i popularyzacji zielonej diety. Świadome społeczeństwo będzie częściej sięgać po wegańską żywność i samodzielnie eksperymentować z kuchnią roślinną.

Fot. materiały prasowe

PRAWO DO ZRÓWNOWAŻONEGO WYBORU
Skuteczna transformacja systemu żywnościowego musi się opierać na zmianach systemowych i kompleksowym wsparciu produkcji roślinnej, a nie jedynie na indywidualnych wyborach konsumenckich. Zrównoważona dieta to odpowiedzialność całego systemu, który powinien gwarantować społeczeństwu odpowiedni wybór i możliwość podejmowania zrównoważonych decyzji.

Dostęp do roślinnej diety to także przejaw poszanowania dla wartości i poglądów obywateli. Korzystanie z pełnowartościowych i zrównoważonych posiłków w szkole czy szpitalu to prawo każdego z nas.

CENY PRODUKTÓW ROŚLINNYCH
Dla wielu konsumentów głównym utrudnieniem w stosowaniu diety roślinnej jest cena. Popularne alternatywy dla mięsa czy nabiału są bardzo często drogie i tym samym trudniej dostępne.

Jednym z czynników, który może wyrównać dysproporcje w cenach produktów roślinnych i odzwierzęcych, jest efekt skali. Większa popularność diety wege oznacza niższe koszty produkcji i bardziej przystępne ceny. Kolejnym krokiem do zwiększenia popularności i dostępności roślinnych produktów jest ich powszechność w przestrzeni publicznej.

DOSTĘP DO ZRÓWNOWAŻONEJ I ZDROWEJ ŻYWNOŚCI
Pomimo zwiększającej się dostępności produktów roślinnych i coraz szerszej ich obecności na sklepowych półkach wciąż niestety nie możemy powiedzieć, że każdy ma nieograniczony dostęp do zdrowej, zbilansowanej i roślinnej diety.

Jest on wciąż mniejszy poza dużymi miastami, a cena czy brak odpowiedniej edukacji żywnościowej to nadal problem dla znacznej części społeczeństwa, tym bardziej w czasach ekonomicznego kryzysu. Instytucje publiczne powinny zmniejszać nierówności społeczne, także poprzez zapewnienie dostępu do diety roślinnej w żywieniu zbiorowym.

W JAKI SPOSÓB MOŻESZ PRZYCZYNIĆ SIĘ DO ZMIANY W SYSTEMIE ŻYWIENIA ZBIOROWEGO?
1. Dziel się swoim doświadczeniem i umiejętnościami. Dieta roślinna może być smaczna i dobrze skomponowana, więc bądź otwarty na rozpowszechnianie wiedzy na ten temat.
2. Jeśli masz okazję, bierz udział w kampaniach społecznych i swoim przykładem pokazuj, że dieta roślinna jest zdrowa, zrównoważona i przede wszystkim pyszna.
3.Jeśli prowadzisz restaurację czy catering, nie zapominaj o atrakcyjnej ofercie roślinnej.
4.Zadbaj o odpowiednią ekspozycję dań roślinnych w swojej restauracji. Kilka prostych wskazówek, jak to zrobić, znajdziesz w tabelce na stronie obok.
5.Zwróć uwagę na ceny dań roślinnych i zadbaj, by były atrakcyjne na tle pozostałych propozycji.

IWONA TERLIKOWSKA-KĘPA,
FOOD PLATFORM LEAD, SODEXO POLSKA
Jako firma prowadząca sieć restauracji w miejscach pracy (np. biurowcach czy fabrykach) zdajemy sobie sprawę, że od skomponowanego przez naszych ekspertów menu zależy to, co znajdzie się na talerzach klientów. Mając na względzie zapewnianie zdrowych opcji wyboru konsumentom, ale także troskę o dobrostan zwierząt i redukcję śladu węglowego, mocno skupiamy się na zwiększaniu udziału roślinnych dań w menu naszych restauracji.

W Sodexo globalnie dążymy do tego, aby do 2025 r. potrawy roślinne stanowiły 1/3 całego menu. Sodexo uruchomiło Future Food Collective - inicjatywę badawczą łącząca szefów kuchni z ekspertami z branży gastronomicznej w celu poszukiwania wspólnych rozwiązań do zmiany nawyków konsumpcyjnych. W Polsce podjęliśmy współpracę z RoślinnieJemy. Wspólnie skupiamy się na rozszerzaniu wyboru roślinnych dań w naszym menu oraz organizujemy szkolenia dla Szefów Kuchni Sodexo z myślą o gotowaniu roślinnych potraw. Chcemy pokazać, że kuchnia roślinna jest różnorodna, sycąca i smaczna. Nie musi to być tylko sałatka. Już teraz w naszych restauracjach konsumenci mają dostęp do zdrowych opcji żywieniowych każdego dnia.

Nie ma wątpliwości, że kuchnia roślinna, to kierunek, w którym należy podążać – zarówno gotując we własnych domach, jak i prowadząc działalność w branży gastronomicznej. Powinniśmy to robić nie tylko z wyboru, ale również traktować jako obowiązek wobec zasobów naturalnych naszej planety.

JAK ZADBAĆ O ODPOWIEDNIĄ WIDOCZNOŚĆ I NAZEWNICTWO DAŃ ROŚLINNYCH?
(na podstawie raportu RoślinnieJemy „Nazewnictwo i lokalizacja oferty roślinnej w menu”, 2020)
• Określając potrawy w karcie jako roślinne,a nie wegańskie, możesz zwiększyć szansę na ich wybór przez klientów.
• Danie oznaczone jako roślinne jest bardziej kojarzone z takimi cechami jak zdrowe, pełnowartościowe i przyjazne środowisku niż to, które pozycjonuje się jako wegańskie.
• Pozycje roślinne lepiej umieścić w karcie podstawowej niż w oddzielnej sekcji. Dla dodatkowego wyróżnienia wykorzystaj oznaczenia graficzne, np. symbol listka.
• W nazwie dania skup się na podkreśleniu jego smaku, tekstury, składników. Przykładowo klienci chętniej wybiorą lasagne szpinakową z oznaczeniem zielonego listka niż lasagne wegetariańską.
• Potrawy roślinne umieszczaj na pierwszym miejscu w menu lub zadbaj o ich najlepszą widoczność. W ten sposób klienci będą częściej je wybierać, a twoja restauracja będzie bardziej ekologiczna.
• Jeśli proponujesz gościom opcję bufetu, zadbaj o to, by wybór sałatek, dań i dodatków roślinnych znalazł się z przodu.
• Jeśli prowadzisz catering, jako pierwszy wybór proponuj potrawy roślinne.

Autorka: Alicja Bućko, RoślinnieJemy